هدف اصلی اصول اخلاقی در نگارش مقاله علمی این است که مقاله خواننده محور و نه نویسنده محور باشد. اما میتوان خوانندگان را به عنوان نماینده کل جامعه علمی دانست و بدین ترتیب نگارش مقاله خواننده محور معادل با برجسته سازی دستاوردهای علمی است.
هدف اصلی ما پیشرفت علم از طریق نگارش مقالهای است که مطالب جدیدی را به محتوای علمی مجموعه اشتراک دانش علمی میافزاید. تقریباً تمام توصیه های موجود در این کتاب در راستای این هدف قرار دادند.
در نگارش مقاله علمی اهداف دیگری نیز وجود دارد که ازجمله آنها میتوان به اهداف خودخواهانه که دارای نفع مستقیم برای نویسنده است اشاره کرد. توجه به منافع شخصی فینفسه بد نیست، مگر آن که این اهداف مضاعف در تعارض با هدف اصلی پیشرفت علمی قرار داشته باشد.
متأسفانه گاهی چنین است. در نتیجه، بهتر است نویسندگان همواره مسئولیتهای اخلاقی خود را در کل فرآیند جستجو، نگارش و انتشار مدنظر داشته باشند. اگر پیشرفت علم همواره اولین هدف نویسنده باشد، این تعارضها خود به خود حل میشوند.
برای آنکه نتیجه علمی باشد و نه منجر به افزایش غنای دانش علمی شود، لازم است به قدر کافی توصیف شود تا نتیجه گیری های مقاله توسط دیگران اعتبارسنجی شود. من این موضوع را اولین اصل اخلاقی انتشار مقاله علمی میخوانم.
این فرآیند نیازمند گشودگی، صداقت و درستکاری از جانب تمام نویسندگان است و تمام این صفات تقریباً در تمام دانشمندان مشاهده میشود. در صورت رعایت اصول اخلاقی، این اصول باعث میشود دانش علمی جدید با دانش موجود ادغام شده و علم پیشرفت نماید.
وقتی منافع تجاری و رقابتی با اصول اخلاقی تداخل مییابد، نویسندگان برای آنکه اطلاعات کافی در مقاله خود ارائه ندهند تحت فشار قرار میگیرند. برخی شرکت ها اسرار تجاری خود را پنهان نگه میدارند. نویسندگان نواقص کار خود را برای افزایش احتمال انتشار و ادعای معنی داری و اهمیت پنهان میسازند.
همچنین ممکن است نویسندگان تعدادی از تکنیکهای خاص را علنی نکنند تا برای خلق نتایج جدید پیشتاز گروههای پژوهشی رقیب باشند. این اسرار بسیار مطلوب و گاهی ضروری هستند و نباید به عنوان بخشی از علم در نظر گرفته شوند.
به بیان سادهتر اگر سایر منافع باعث میشود جزئیات لازم برای اعتبارسنجی نتایج یک مقاله قابل انتشار نباشند، در این صورت مقاله نباید در مجلات تحت داوری منتشر شود. نویسندگانی که میخواهند جزئیات خود را پنهان نگه دارند نباید مطالعه خود را جهت انتشار ارسال نمایند.
جامع ترین و معتبر ترین سامانه بررسی و معرفی مجلات و ژورنال های علمی کشور.